Opis projektu
Jesienią 2017 roku, przeglądając rodowe albumy, trafiłam na małe zdjęcie, które przykuło moją uwagę: przedstawiało mojego prapradziadka Wacława Swinarskiego, w wieku 15 lat, pozującego do zdjęcia z trzema pannami ubranymi w spektakularne, czarne krynoliny, kapelusze z czarnymi piórami, krzyże i łańcuchy. Ponieważ zdjęcie było datowane na 1861 rok, szybko odnalazłam w sieci artykuł Patryka Zakrzewskiego "Czarny protest A.D. 1861".
Czarny protest
Czarny protest 1861 roku, w którym Polki brały udział na masową skalę, wymierzony był przeciw zaborcom. Kolejne pokolenia kobiet w Polsce angażujące się w ruchy oporu, zawsze rezygnowały z dążeń emancypacyjnych, na rzecz ważniejszej sprawy — narodowej.
Siostry Swinarskie
Podobny los spotkał trzy córki Wacława a moje prapraciotki: Siostry Swinarskie — zasłużone działaczki wielkopolskie. Dzisiaj hasło "Czarny protest" kojarzone jest z "rozjuszonym feminizmem". W 100-lecie Odzyskania Niepodległości Polski, projekt "Czarna sukienka" ma na celu połączenie tych dwóch momentów historii i zwrócenie uwagi na fakt, że walka Polek o swobody obywatelskie jest koniecznym rozwinięciem tamtych wydarzeń.
Suknia
Na potrzeby projektu “Czarna sukienka” stworzyłam kostium wzorowany na kostiumach uczestniczek Czarnego protestu z 1861 roku a w szczególności na zdjęciu znalezionym w archiwum rodzinnym, przedstawiającym mojego prapradziadka z trzema pannami, będącym typowym przykładem fotografii Czarnego protestu A.D. 1861.
Fotografie
Fotografie autorstwa Aliny Żemojdzin, zrealizowane w studiu Lukssfera, stylizowane na XIX-wieczne, przedstawiające mnie w czarnej sukni jako uczestniczkę Czarnego protestu, odbite w różnych formatach, oprawiłam w rozmaite stare ramy i powiesiłam na ścianie galerii wraz z moimi obrazami przedstawiającymi dziewczynki w krynolinach. Fotografie opublikowane w mediach społecznościowych wzbudziły ogromne zainteresowanie.
Listy
Kluczowym elementem performensu “Czarna sukienka” były listy Konstancji Swinarskiej a w szczególności moje interpretacje tych listów. Podczas performensu czytałam listy Konstancji, a po nich prostymi słowami “odsłaniałam” emocje ukryte pod konwencjonalną stylistyką listu. Gablotka zawierająca oryginalne listy Konstancji Swinarskiej, zdjęcia Konstancji i jej sióstr, oraz zapis nutowy “szlagieru” lat 60-tych XIX w. “Czarna sukienka” była elementem scenografii.